ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
Ես մտադրություն չունեմ բացատրելու, թե ինչպես է ձեռքումս
հայտնվել այն նամակագրությունը, որն այժմ ներկայացնում եմ
հասարակության ուշադրությանը:
Երկու հավասարազոր և հակադիր մոլորություններ կան դևե-
րի վերաբերյալ: Ոմանք չեն հավատում նրանց գոյությանը, ոմանք
էլ հավատում և անհարկի ու հիվանդագին հետաքրքրություն են
տածում նրանց հանդեպ: Դևերն իրենք շատ ուրախ են այդ երկու
սխալ կարծիքների համար և միևնույն հիացմունքով են ողջունում
և՛ նյութապաշտին, և՛ մոգին:
Ընթերցողներիս խորհուրդ եմ տալիս հիշել, որ սատանան ստի
հայրն է, և Խառնակչի ամեն խոսքը չէ, որ պետք է ընդունել որպես
ճշմարտություն, նույնիսկ իր տեսանկյունից:
Ես չեմ պարզել նամակներում հիշատակված անձանց ինքնությունը:
Սակայն չեմ կարծում, որ, օրինակ, հայր Եղջյուրը կամ
խնամակալի մայրը ճշգրիտ են նկարագրված: Ինչպես երկրի վրա,
այնպես էլ դժոխքում կարողանում են մտքերը գունազարդել՝ հօ-
գուտ իրենց մտադրությունների:
Եզրափակելով խոսքս՝ պետք է ավելացնեմ, որ չեմ փորձել
հստակեցնել նամակների ժամանակագրությունը: Կարծում եմ, որ
թվագրման հարցում սատանայական մեթոդը շատ հաճախ ոչ մի
կապ չունի երկրային ժամանակի հետ, այդ պատճառով էլ դա չեմ
վերականգնել:
Եվրոպական պատերազմի պատմությունն ակնհայտորեն ոչ մի
հետաքրքրություն չի ներկայացնում Խառնակչի համար, բացա-
ռությամբ այնքանով, որքանով դա ազդում է այս կամ այն մարդ-
կային էակի հոգևոր վիճակի վրա:
Կ. Ս. Լյուիս Մոդլին Քոլեջ
Հուլիսի 5, 1941
ՆԱՄԱԿ 1
Թանկագի՛ն Դառնություն,
Տեսնում եմ՝ հետևում ես խնամակալիդ ընթերցանությանը և
հսկում, որ նա միշտ լինի իր նյութապաշտ ընկերների շրջապա-
տում: Սակայն չե՞ս կարծում, որ մի քիչ միամիտ ես՝ ենթադրելով,
թե փաստարկները կարող են խլել նրան Թշնամու գրկից: Դա հնա-
րավոր կլիներ, եթե նա մի քանի դար առաջ ապրեր: Այն ժամանակ
մարդիկ դեռևս հիանալիորեն կարողանում էին տարբերել ապա-
ցուցվածը՝ չապացուցվածից, և եթե ինչ-որ բան ապացուցված
էր, իսկապես դրան հավատում էին: Նրանք դեռևս չէին կորցրել
մտքի և գործողությունների միջև կապը, և ինչ-որ կերպ կարողա-
նում էին իրենց կյանքը փոխել՝ հետևությունների համաձայն: Սա-
կայն մենք դա ուղղեցինք շաբաթական մամուլի և այլ միջոցների
օգնությամբ: Խնամակալդ մանկուց սովոր է, որ իր գլխում միա-
ժամանակ տասնյակ անհամատեղելի փիլիսոփայություններ են
պտտվում: Նա հիմնականում ուսմունքներն ընկալում է ոչ թե որպես
ճշմարիտ կամ սխալ, այլ՝ տեսական կամ գործնական, հնա-
ցած կամ ժամանակակից, սովորական կամ համարձակ: Նրան
եկեղեցուց հեռու պահելու համար քեզ կօգնեն ոչ թե փաստարկները,
այլ՝ դատարկաբանությունը: Ժամանակ մի՛ վատնիր՝ փորձե-
լով նրան համոզել, որ նյութապաշտությունը ճիշտ է. ավելի լավ է
նրան ներշնչի՛ր, որ նյութապաշտությունն ուժեղ է կամ կատարյալ,
որ դա ապագայի փիլիսոփայությունն է: Ահա թե ինչի մասին նա
պետք է մտահոգվի:
Փաստարկներն անցանկալի են, որովհետև հարկ է լինում պայքարը
մղել Թշնամու տարածքում: Չէ՞ որ Նա նույնպես կա րող է
պնդել. թեև այն քարոզչության մեջ, որ ես եմ առաջարկում, Նա,
ինչպես մեր դարավոր փորձը ցույց է տալիս, ոչ մի կերպ չի կա-
րող համեմատվել մեր հոր հետ: Ապացուցելով՝ դու խնամակալիդ
միտքն արթնացնում ես, իսկ եթե միտքն արթնանում է, ո՞վ կարող
է կանխատեսել հետևանքը: Նույնիսկ եթե մտքի որևէ շրջադարձի
ժամանակ այնպես ստացվի, որ մենք շահենք, ապա հետո կհայտնաբերես,
որ խնամակալիդ մեջ ամրապնդել ես համամարդկային
խնդիրներին ուշադրություն դարձնելու ճակատագրական սովորություն,
ինչն էլ վերջինիս ուշադրությունը հեռացնում է անմիջա-
կան վերապրումների հոսքից: Քո խնդիրն այն է, որ խնամակալիդ
ուշադրությունը սևեռես վերապրումների հոսքի վրա: Սովորեցրո՛ւ
նրան դա կոչել «իրական կյանք», և թույլ մի՛ տուր, որ նա հարցնի,
թե ինչ նկատի ունի «իրական» ասելով: